Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana (PMFBY) योजना भारतामध्ये कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालय, नवी दिल्ली यांनी खरीप 2016 पासून सुरू केली. नॅशनल इन्शुरन्स कंपनीने रब्बी 2016 पासून PMFBY मध्ये सहभागी होण्यास सुरुवात केली आणि गेल्या 5 हंगामांमध्ये, रब्बी 2016-17, खरीप आणि रबी 2017 आणि खरीप आणि रब्बी 2018 मध्ये 70,27,637 शेतकऱ्यांना समाविष्ट करून 8 राज्ये आणि 2 केंद्रशासित प्रदेशांचा समावेश केला.
विम्याचा शेतकरी हिस्सा रु. ४५३ कोटी आणि राज्य/केंद्र सरकारच्या अनुदानासह रु. १९०९ कोटी, एकूण ५ हंगामांसाठी एकूण प्रीमियम रु. २३६२ कोटी आहे. खरीप 18 आणि रब्बी 18 चे दावे प्रक्रियेत असताना, आम्ही पहिले 3 हंगाम 35,22,616 शेतकऱ्यांकडून जमा केलेल्या रु. 1804 कोटींच्या एकूण प्रीमियम रकमेसह बंद केले आहेत आणि रु. 1703 कोटींचे दावे अदा करण्यात आले आहेत. ज्याचा 17,66,455 शेतकऱ्यांना लाभ झाला, यावरून जवळपास 50% विमाधारक शेतकऱ्यांना लाभ मिळाला आहे.
Table of Contents
आपल्या सर्वांना माहीत आहे की, सरकार शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी नेहमीच मोठ्या प्रमाणात ओरड करते आणि फसल विमा योजना ही त्यापैकी एक आहे.
या योजनेच्या माध्यमातून सरकार शेतकऱ्यांना मदत करू इच्छित आहे. शेतकऱ्यांना मदत करणे आणि आर्थिक मदत करणे हा या योजनेचा हेतू आहे. या योजनेमुळे शेतकऱ्याला आर्थिक सहाय्य मिळते.
जर त्यांच्या पिकांवर नैसर्गिक हवामान बदल, कीड किंवा रोगांचा परिणाम झाला असेल, जर या गोष्टींमुळे पिकांवर परिणाम झाला तर सरकार शेतकऱ्यांना मदत करेल.
प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana)
प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) योजना कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालयाने नवी दिल्ली येथे खरीप 2016 च्या हंगामापासून सुरू केली. शेतकऱ्यांना थोडीफार मदत मिळावी यासाठी प्रधानमंत्री फसल विमा योजना आहे.
| योजनेचे नाव | पंतप्रधान पीक विमा योजना (Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana) |
| यांनी पुढाकार घेतला | पंतप्रधान नरेंद्र मोदी |
| प्रारंभ | 13 मे 2016 |
| मंत्रालय | कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालय |
| लाभार्थी | देशभरातील शेतकरी |
| वस्तुनिष्ठ | पीक संबंधित नुकसान भरपाई |
| कमाल हक्काची रक्कम | रु. 2 लाख |
| अर्ज प्रक्रिया | ऑनलाइन/ऑफलाइन |
| अधिकृत संकेतस्थळ | https://pmfby.gov.in/ |
हवामान बदल, कीड किंवा रोगांमुळे पीक निकामी झाल्यास, प्रामुख्याने ही योजना शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत करते.
ही योजना प्रामुख्याने शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, कीटक किंवा रोगांमुळे पिकाचे नुकसान झाल्यास आर्थिक सहाय्य तसेच विमा संरक्षण देण्यासाठी तयार करण्यात आली आहे.
प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेचा (PMFBY) लाभ
जर आपण प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेच्या फायद्याबद्दल बोललो तर कोणत्याही कारणाने पिकाचे नुकसान झाल्यास शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळते.
प्रधानमंत्री फसल विमा योजना शेतकऱ्यांना काही प्रमाणात आराम मिळवून देण्यास मदत करते, या योजनेद्वारे सरकार नैसर्गिक हवामान बदल, कीड किंवा रोगांमुळे पीक अपयशी झाल्यास शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य तसेच विमा संरक्षण देखील देत आहे.
या योजनेमुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढते जेणेकरून ते शेती सुरू ठेवू शकतील. त्यामुळे आपण अधिकाधिक पिके घेऊ शकतो.
योजनांचे उद्दिष्ट
जर मी प्रधान मंत्री फसल विमा योजनेच्या मुख्य उद्दिष्टांबद्दल बोललो तर प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेची खालील उद्दिष्टे आहेत.
- नैसर्गिक घटनांमुळे पिकांचे नुकसान किंवा नुकसान झाल्यास शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत देणे.
- ते शेती सुरू ठेवू शकतील आणि अधिकाधिक पिके घेऊ शकतील याची खात्री करण्यासाठी ते शेतकऱ्यांचे उत्पन्न देखील स्थिर करते.
- त्यामुळे शेतकऱ्यांना आधारही मिळतो आणि पिकावर परिणाम झाला तरी शेतकऱ्यांना थोडा दिलासा मिळतो.
- या योजनेमुळे नवीन शेतकरीही शेती क्षेत्रात सहभागी होणार आहेत.
- शेतकऱ्यांचे जोखमीपासून संरक्षण करणे आणि कृषी उपक्रमांना चालना देणे.
मी तुम्हाला सांगितल्याप्रमाणे, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सुरू केलेल्या प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट नैसर्गिक आपत्तींमुळे पिकांचे नुकसान झालेल्या शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य करणे आहे.
प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (महत्वाचा टप्पा)
जर तुम्ही असे शेतकरी असाल ज्यांच्या पिकांचे नैसर्गिक आपत्तीमुळे नुकसान झाले असेल तर सर्वप्रथम तुम्हाला काही पायऱ्या फॉलो कराव्या लागतील आणि सर्वप्रथम तुम्हाला ७२ तासांच्या आत पीक नुकसानीची माहिती कृषी विभागाला द्यावी लागेल आणि तुम्हाला तक्रार लिहावी लागेल. जिल्हा प्रशासन कृषी विभागाकडे.
तुम्हाला तुमच्या पिकाचे सर्व तपशील तसेच तुमचे नुकसान लिहिणे आवश्यक आहे. जेव्हा तुमचा अर्ज जिल्हा प्रशासन कृषी विभागाला प्राप्त होईल तेव्हा ते कारवाई करतील त्यानंतर ते शेतकऱ्याला विमा संरक्षण देण्याची प्रक्रिया करतील.
पीएम फसल विमा योजनेअंतर्गत एकूण दाव्याची रक्कम
जर तुमच्या पिकांवर परिणाम झाला असेल आणि तुम्हाला पीएम फसल विमा योजनेच्या माध्यमातून सरकार देत असलेल्या रकमेवर दावा करायचा असेल तर तुम्हाला वरील चरणांचे पालन करणे आवश्यक आहे.
त्यानंतर तुम्हाला लवकरच तुमच्या बँक खात्यात रक्कम मिळेल. थोड्या पडताळणीनंतर ज्या पिकावर परिणाम झाला आहे त्यानुसार रक्कम बदलते उदाहरणार्थ, जर एखाद्या शेतकऱ्याने कापूस पिकवला आणि पिकाचे नुकसान झाले तर त्यांना प्रति एकर 36,282 रुपये मिळू शकतात.
त्याचप्रमाणे, भात पिकांसाठी, दाव्याची कमाल रक्कम 37,484 रुपये आहे, तर बाजरी, मका आणि मूग पिकांसाठी ती अनुक्रमे 17,639 रुपये, 18,742 रुपये आणि 16,497 रुपये प्रति एकर आहे.
| पीक | कमाल हक्काची रक्कम (प्रति एकर) |
| कापूस | Rs 36,282 |
| भात | Rs 37,484 |
| बाजरी | Rs 17,639 |
| मका | Rs 18,742 |
| मूग | Rs 16,497 |
सर्वेक्षणाद्वारे पिकाच्या नुकसानीची पुष्टी झाल्यानंतर ही दाव्याची रक्कम शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात वर्ग केली जाते.
पीएम फसल विमा योजनेत कोणत्या प्रकारच्या पिकांचा समावेश करण्यात आला आहे?
| श्रेणी | पिके समाविष्ट |
| अन्न पिके | तृणधान्ये (गहू, तांदूळ, बार्लीसह), बाजरी, भात |
| वार्षिक व्यावसायिक | कापूस, ताग, ऊस |
| डाळी | अरहर (कबुतर), हरभरा (चूणा), वाटाणा, मसूर, सोयाबीन, मूग, उडीद, चवळी इ. |
| तेलबिया | तीळ, मोहरी, एरंड, कापूस, भुईमूग, सोयाबीन, सूर्यफूल, रेपसीड, करडई, जवस, नायगर बिया इ. |
| बागायती पिके | केळी, द्राक्षे, बटाटा, कांदा, कसावा, वेलची, आले, हळद, सफरचंद, आंबा, संत्री, पेरू, लिची, पपई, अननस, सपोटा, टोमॅटो, वाटाणा, फ्लॉवर |
या योजनेत समाविष्ट असलेल्या पिकांची यादी येथे आहे; या योजनेंतर्गत समाविष्ट असलेल्या श्रेणी आणि विशिष्ट पिके आहेत.
पंतप्रधान पीक विमा योजनेसाठी ऑनलाइन नोंदणी कशी करावी?
- जर तुम्हाला पंतप्रधान पीक विमा योजनेसाठी ऑनलाइन नोंदणी करायची असेल तर तुम्हाला या सोप्या पायऱ्या फॉलो कराव्या लागतील आणि फॉलो करून तुम्ही या योजनेत सहजपणे नोंदणी करू शकता.
- सर्वप्रथम तुम्हाला प्रधान मंत्री फसल विमा योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल जी https://pmfby.gov.in/ आहे.
- आता होमपेजवर तुम्हाला फार्मर कॉर्नर विभाग दिसेल त्यानंतर त्यावर क्लिक करा आणि स्वतः पीक विम्यासाठी अर्ज करा.
तुम्हाला शेतकरी अर्ज पृष्ठावर निर्देशित केले जाईल जेथे तुम्हाला अतिथी शेतकरी पर्याय निवडण्याची आवश्यकता आहे. - पुढे, एक नोंदणी फॉर्म उघडेल. आता तुम्हाला शेतकरी तपशील, निवासी तपशील, शेतकरी आयडी आणि खाते तपशीलांसह सर्व आवश्यक माहिती भरण्याची आवश्यकता आहे.
- फॉर्मच्या तळाशी दिलेला कॅप्चा कोड टाकायला विसरू नका.
- शेवटी, अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी सबमिट पर्यायावर क्लिक करा.
या चरणांचे अनुसरण करून, तुम्ही पंतप्रधान पीक विमा योजनेसाठी सहजपणे ऑनलाइन नोंदणी करू शकता आणि त्याचे फायदे मिळवू शकता.
पीएमएफबीवाय मधील पीक विम्याची रक्कम आणि प्रीमियम कसे जाणून घ्यावे?
तुम्हाला पीक विम्याची रक्कम आणि प्रीमियम जाणून घ्यायचा असेल तर तुम्हाला या पायऱ्या फॉलो कराव्या लागतील.
प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) अंतर्गत विमा रक्कम आणि प्रीमियम जाणून घेण्यासाठी, या चरणांचे अनुसरण करा:
- सर्वप्रथम प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
- आता मुख्यपृष्ठावर तुम्हाला विमा प्रीमियम कॅल्क्युलेटर पर्याय दिसेल त्यावर क्लिक करा.
- एक नवीन पृष्ठ उघडेल जिथे तुम्हाला प्रीमियमची गणना करण्यासाठी विशिष्ट तपशील भरण्याची आवश्यकता आहे.
- पीक हंगाम (रब्बी/खरीप), वर्ष आणि तुमच्या राज्याचे आणि जिल्ह्याचे नाव निवडा.
- तुमच्या शेताचे क्षेत्र हेक्टरमध्ये अचूकपणे टाका.
- सर्व आवश्यक माहिती प्रविष्ट केल्यानंतर, कॅल्क्युलेट पर्यायावर क्लिक करा.
- तुम्हाला तुमच्या पीक विम्याची रक्कम आणि संबंधित प्रीमियमबद्दल माहिती मिळेल.
या चरणांचे अनुसरण करून, तुम्ही प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेअंतर्गत तुमच्या पिकासाठी लागू होणारी पीक विम्याची रक्कम आणि प्रीमियम सहजपणे तपासू शकता.
पंतप्रधान पीक विमा योजनेसाठी ऑफलाइन अर्ज करण्याची प्रक्रिया
जर तुम्हाला प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) साठी ऑफलाइन अर्ज करायचा असेल तर तुम्हाला खालील पायऱ्या फॉलो करणे आवश्यक आहे.
- सर्वप्रथम तुम्हाला तुमच्या जवळच्या बँकेला भेट द्यावी लागेल आणि प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेसाठी अर्जाची विनंती करावी लागेल.
- अर्ज गोळा करा आणि सर्व आवश्यक माहिती अचूकपणे अर्ज भरा.
- अर्जात नमूद केल्याप्रमाणे आवश्यक कागदपत्रे जोडा.
- कागदपत्रांसह पूर्ण केलेला अर्ज बँकेत सबमिट करा.
- आता तुम्ही सबमिट केल्यावर तुम्हाला एक अर्ज स्लिप मिळेल, जी तुम्ही भविष्यातील संदर्भासाठी सुरक्षित ठेवावी.
- तुमची ऑफलाइन अर्ज प्रक्रिया आता पूर्ण झाली आहे.
खालील पायऱ्यांद्वारे तुम्ही फसल विमा योजनेसाठी ऑफलाइन अर्ज करू शकता. तुम्ही तुमच्या जवळच्या सार्वजनिक सेवा केंद्र किंवा विमा कंपनीला भेट देऊन पीक विम्यासाठी ऑफलाइन अर्ज करू शकता.
(FAQs) प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेबद्दल (PMFBY):
- प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) म्हणजे काय?
प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) ही एक कृषी विमा योजना आहे जी शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी भारत सरकारने सुरू केली आहे आणि ती नैसर्गिक आपत्ती, कीटक किंवा रोगांमुळे पिकाचे नुकसान झाल्यास शेतकऱ्यांना विमा संरक्षण देते. - PMFBY चे उद्दिष्ट काय आहे?
पीएमएफबीवायचा मुख्य उद्देश पीक-संबंधित नुकसानीच्या बाबतीत शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत करणे आणि शेतीमध्ये सतत सहभाग सुनिश्चित करणे हे आहे. - PMFBY शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत कशी देते?
पीएमएफबीवाय शेतकऱ्यांच्या पिकांवर नैसर्गिक आपत्ती, कीटक किंवा रोगांमुळे बाधित झाल्यास त्यांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करते. हे पीक नुकसानीसाठी शेतकऱ्यांना विमा संरक्षण देते. - PMFBY अंतर्गत दाव्याची कमाल रक्कम किती आहे?
PMFBY अंतर्गत कमाल दाव्याची रक्कम रु. 2 लाख. - PMFBY कधी सुरू करण्यात आले?
प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) 13 मे 2016 रोजी शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी आणि नैसर्गिक आपत्ती, कीटक किंवा रोगांमुळे पिकाचे नुकसान झाल्यास शेतकऱ्यांना विमा संरक्षण देण्यासाठी सुरू करण्यात आली.
पिछले 8 वर्षों में, #PMFBY के माध्यम से किसानों को प्राकृतिक आपदाओं या किसी अचानक से आयी घटना से बचाने के लिए आर्थिक सशक्तिकरण और वित्तीय सुरक्षा मिल रही है। अधिक जानकारी के लिए https://t.co/jjBimblubZ / https://t.co/RYpdiM7LBp पर जाएं।#AIC #ग्रामीणअर्थव्यवस्थाकेसंरक्षक… pic.twitter.com/dfC6f1QEFN
— Agriculture Insurance Company of India Ltd. (AIC) (@aicofindia) February 21, 2024
हे देखील वाचा
Maharashtra Bhushan Award 2024: त्याची स्थापना कधी झाली? आजपर्यंत प्राप्तकर्त्यांची संपूर्ण यादी
Fighter Review: ‘फाइटर’ हा मनमोहक हवाई अ‍ॅक्शन, भावनिक कथा, हृतिक-अनिल मन जिंकेल.
Xiaomi 14 भारत लाँच 7 मार्च रोजी आहे, त्याची किंमत OnePlus 12 पेक्षा कमी असेल?